Co ile wymieniać rozrząd? Wszystko, co musisz wiedzieć 

Co to jest rozrząd

Co to jest rozrząd w samochodzie? To pytanie mogą zadawać początkujący kierowcy lub właściciele pojazdów, którzy nie wykonują samodzielnie napraw i konserwacji.

W każdym pojeździe, w którym znajduje się silnik spalinowy, mechanizm rozrządu (lub rozrząd) odgrywa kluczową rolę w pracy silnika. Rozrząd w aucie steruje fazami rozrządu, zapewniając wtrysk mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindrów oraz wyprowadzanie spalin przez mechanizm zaworowy.

Co to jest rozrząd i jak on działa? Rozważmy na przykładzie silnika benzynowego. W momencie zapłonu powstaje iskra między elektrodami świecy, która powoduje zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze silnika. Impuls uzyskany ze spalania paliwa wprawia w ruch tłok, który przekazuje energię przez korbowody na wał korbowy. W tym czasie spaliny są usuwane przez zawory. Tłok wraca do pierwotnej pozycji, do cylindra trafia nowa porcja mieszanki paliwowej i cykl się powtarza.

Synchronizacja zaworów wtrysku paliwa i wydzielania spalin z grupą tłokową to główne zadanie rozrządu. W tym celu wał korbowy i wał rozrządu są połączone ze sobą łańcuchem napędowym lub paskowym, przez który zapewniana jest ich współpraca i przekazanie momentu obrotowego.

Zestaw rozrządu z napędem paskowym obejmuje następujące elementy:

• Pasek zębaty.
• Napinacz paska.
• Tłumik drgań.
• Rolka rozrządu.
• Simmeringi, uszczelki, uszczelnienia.

Niektóre zestawy zawierają również pompę wody, która utrzymuje płyn niezamarzający w ruchu między silnikiem a chłodnicą.

Pas czy łańcuch rozrządu: które rozwiązanie jest bardziej niezawodne?

Pasek rozrządu jest elastyczną obręczą z zębami, które umożliwiają jego interakcję z kołami zębatymi wału.

Zalety paska:

• Przystępna cena.
• Cicha praca (brak charakterystycznych metalicznych dźwięków, jak przy łańcuchu).
• Stosunkowo prosta procedura wymiany i regulacji.

Wadą jest okres eksploatacji. Zużycie łańcucha zachodzi znacznie wolniej, dlatego jego żywotność jest dłuższa niż paska. Koszt łańcucha jest znacznie wyższy niż paska, a procedura jego wymiany i regulacji będzie droższa.

Większość producentów samochodów montuje w swoich pojazdach układy rozrządu napędzane paskiem, więc dalsze informacje będą koncentrować się głównie na pasku rozrządu, a nie na łańcuchu. 

Co wpływa na zużycie rozrządu?

Jakikolwiek mechanizm z ruchomymi częściami w końcu ulegnie awarii, więc koło zębate rozrządu nie jest wyjątkiem. Istnieje wiele przyczyn takiego stanu rzeczy, ale najczęstsze z nich to okres eksploatacji (naturalne zużycie) i uszkodzenia mechaniczne.

Agresywny styl jazdy, użytkowanie pojazdu w ekstremalnych warunkach klimatycznych lub jazda pod dużymi obciążeniami również skraca żywotność paska i pozostałych elementów rozrządu.

6 oznak, że nadszedł czas na wymianę rozrządu

Utrudniony dostęp do paska i towarzyszących elementów komplikuje wizualną kontrolę i ocenę aktualnego stanu technicznego podzespołów. Istnieje siedem kluczowych objawów, które wskażą, kiedy wymienić rozrząd, bez konieczności wizyty w serwisie.

Wiek paska: pasek traci elastyczność po 5 latach, niezależnie od przebiegu

Elastyczność i specjalna konfiguracja zębów zapewniają niezawodny kontakt między paskiem a kołami zębatymi wału.

Niektórzy kierowcy, których samochód przez większą część roku stoi w garażu, sądzą, że pasek się nie zużywa i będzie jeszcze długo służyć. To błędne przekonanie, ponieważ podczas postoju pasek zaczyna tracić elastyczność, co znacznie obniża jego żywotność.

Aby zrozumieć, kiedy rozrząd do wymiany, warto kierować się nie tylko zalecanym przez producenta przebiegiem, ale także pamiętać, że pasek traci swoją elastyczność w ciągu 5 lat użytkowania.

Trudny rozruch silnika i utrata mocy

Jeśli pasek jest mocno zużyty lub zwisa z powodu uszkodzenia mechanizmu napinającego, będzie przeskakiwać o jeden lub kilka zębów na kołach zębatych wałów. To spowoduje zakłócenia w pracy układu zapłonowego. Paliwo w komorach będzie zapalać się później lub wcześniej niż powinno.

Zewnętrznym objawem takich zakłóceń są problemy z uruchomieniem silnika, zwiększone wibracje oraz „spadek” mocy. 

Dym z rury wydechowej: czarny dym wskazuje na problemy ze zapłonem

O tym, że należy wymienić rozrząd w samochodzie, może świadczyć obecność czarnego dymu z rury wydechowej. Zmiana koloru wskazuje na niepełne spalanie mieszanki paliwowej i problemy w pracy układu zapłonowego. Jednym z powodów może być zużyty pasek.

Cykanie z silnika: wskazuje na zużycie lub uszkodzenie paska

W wyniku utraty elastyczności lub drobnych uszkodzeń mechanicznych pasek zaczyna pękać i rozwarstwiać się. Może to prowadzić do pojawiania się obcych dźwięków spod osłony silnika — cykania, trzaskania i innych dźwięków mechanicznych. Charakterystyczne jest to, że dźwięki występują okresowo i są bezpośrednio związane z liczbą obrotów silnika (im wyższe obroty, tym częściej pojawia się obcy hałas).

Taki problem nie zawsze wskazuje na stan paska i może być spowodowany zużyciem łożysk, rolek napinających i innych elementów układu rozrządu. W każdym przypadku, przy pojawieniu się obcych dźwięków, nie warto odkładać wizyty w warsztacie.

Wycieki spod osłon napędu rozrządu: oleju lub płynu chłodzącego

Dostanie się oleju lub płynu chłodniczego na powierzchnię paska prowadzi do jego przyspieszonego zużycia. Guma, poliuretan, neopren i inne materiały, z których wykonane są elastyczne obręcze, mają niską odporność na działanie płynów eksploatacyjnych, dlatego szybciej ulegają zniszczeniu.

Pęknięcia i otarcia na pasku

Im bardziej zużyty jest pasek, tym większe ryzyko jego zerwania. W przypadku zauważenia najmniejszych pęknięć, rozwarstwień włókien i innych oznak zużycia — należy jak najszybciej wymienić pasek.

Objawy, że czas wymienić łańcuch rozrządu

Niektórzy kierowcy uważają, że łańcuch rozrządu w ogóle się nie zużywa, a jego trwałość jest porównywalna z trwałością silnika. To błędne przekonanie, ponieważ z powodu specyfiki konstrukcji i obecności przegubów, łańcuch ma tendencję do rozciągania się w trakcie eksploatacji.

O deformacji łańcucha mogą świadczyć następujące objawy:

• Stukanie, zgrzytanie i inne metaliczne dźwięki.
• Zwiększony hałas mechaniczny na biegu jałowym. 
• Wibracje silnika. Rozciągnięty łańcuch prowadzi do zaburzeń w fazach rozrządu, co powoduje, że spalanie mieszanki odbywa się za wcześnie lub za późno.
• Problemy z uruchomieniem silnika, trudności z ruszeniem z miejsca.
• Zwiększone zużycie paliwa.

Wydłużenie łańcucha może prowadzić do różnych negatywnych konsekwencji, aż do uszkodzenia silnika, dlatego należy regularnie sprawdzać jego napięcie oraz stan techniczny elementów towarzyszących (rolki, tłumik drgań).

Jazda z zużytym napędem rozrządu — jakie konsekwencje?

Ignorowanie początkowych objawów zużycia paska prowadzi do różnych negatywnych konsekwencji. To nie tylko zakłócenie pracy silnika i utrata dynamiki, ale także inne objawy, które wprowadzają dyskomfort podczas prowadzenia pojazdu. Dodatkowo wzrasta zużycie paliwa, mimo że styl jazdy i warunki eksploatacji pojazdu nie uległy zmianie.

Zerwanie paska może mieć następujące konsekwencje:

• Silnik po prostu gaśnie. Próby uruchomienia silnika nic nie dają, rozrusznik się kręci, ale w cylindrach nie ma kompresji. Jest to najlepszy wynik dla właściciela samochodu, ponieważ nic wewnątrz silnika nie jest uszkodzone. Wymiana paska rozrządu rozwiązuje problem.
• Uszkodzenie zaworów. Brak synchronizacji wału korbowego i wałka rozrządu powoduje zderzenie zaworów i tłoków. Aby usunąć przyczynę, należy wymienić napęd układu rozrządu. Następnie może być konieczna naprawa głowicy bloku cylindrów w celu usunięcia skutków uszkodzeń.
• Uszkodzenie tłoków. W wyniku zderzenia z zaworami na powierzchni tłoków mogą pojawić się pęknięcia i odkształcenia. Problem ten rozwiązuje remont kapitalny silnika lub wymiana silnika.

Jeśli łańcuch jest rozciągnięty o co najmniej 4-5 mm, pojawia się nie tylko brzęk metalu, zgrzytanie i inne obce dźwięki, ale również przesuwają się fazy rozrządu, co negatywnie wpływa na pracę silnika.

Jak często należy wymieniać rozrząd?

Co ile wymienia się pasek rozrządu? Okres eksploatacji jest określony przez producenta i może wynosić od 50 do 130 tysięcy kilometrów. W praktyce liczby te będą mniejsze ze względu na różne czynniki, które skracają żywotność paska (naruszenie zasad eksploatacji pojazdu, agresywna jazda, montaż komponentów niskiej jakości). Nie można dokładnie określić, co ile wymieniać pasek rozrządu, dlatego zaleca się sprawdzanie aktualnego stanu paska i powiązanych elementów układu rozrządu przy każdym planowanym przeglądzie. Nowy pasek rozrządu możesz kupić w naszym sklepie internetowym.

Co ile wymienia się łańcuch rozrządu? Żywotność łańcucha w porównaniu do paska jest kilka razy wyższa, dlatego u większości producentów regulamin techniczny dotyczący wymiany odpowiada przebiegowi 150-200 tysięcy kilometrów. Mimo takich imponujących liczb interwał między wymianami może zostać skrócony z powodu czynników zewnętrznych, które wpływają na zużycie łańcucha. Ile wytrzymuje łańcuch rozrządu? Podobnie jak w przypadku paska, na parametry eksploatacyjne łańcucha wpływa jakość samych części, warunki użytkowania pojazdu, a nawet regularna wymiana oleju. Planowa diagnostyka silnika pomoże określić stopień zużycia łańcucha i towarzyszących elementów, a także da dokładną odpowiedź na pytanie, co ile wymieniać łańcuch rozrządu. Nowy łańcuch rozrządu możesz wybrać w naszym sklepie internetowym.

Co wchodzi w wymianę rozrządu?

Niezależnie od tego, ile wytrzymuje pasek rozrządu lub łańcuch rozrządu, w przypadku planowanej lub nieplanowanej konserwacji należy również wymienić powiązane elementy układu, np. rolki napinacza, materiały eksploatacyjne (uszczelki, dławnice, uszczelnienia). W razie potrzeby należy wymienić pompę wodną układu chłodzenia.

Dlaczego lepiej wymieniać napęd rozrządu w zestawie?

Rozrząd w samochodzie powinien być wymieniany wraz z towarzyszącymi mu elementami, a ma to cztery kluczowe zalety:

1. Wydłużenie żywotności systemu. Wszystkie komponenty są zainstalowane "od nowa", dzięki czemu ich zużycie będzie równomierne.
2. Komponenty z jednego zestawu mają taki sam okres eksploatacji.
3. Oszczędność na kosztach pracy. Kompleksowa wymiana komponentów jest tańsza niż instalacja każdej części osobno.
4. Oszczędność czasu. Wszystko odbywa się podczas jednej wizyty w warsztacie, nie musisz odwiedzać serwisu co tydzień lub co miesiąc.

Warto również pamiętać, że ocena stopnia zużycia rolek jest bardzo trudna, dlatego najlepiej wymienić je razem z paskiem lub łańcuchem. Uszkodzenie napinacza lub rolek prowadzących może spowodować zniszczenie paska, nawet jeśli został on niedawno wymieniony.

Szczegółowe informacje na temat wyboru napędu rozrządu

Prawidłowy dobór paska lub łańcucha rozrządu można przeprowadzić na podstawie jednego z trzech wskaźników:

• Numer VIN.
• Oznaczenie. W większości przypadków numer katalogowy części jest podany na bocznej stronie.
• Model silnika. Informacja ta znajduje się w podręczniku użytkownika.

Kieruj się wyłącznie wiarygodnymi informacjami, unikaj zbyt tanich komponentów lub „analogów” od nieznanych producentów.

Ile kosztuje wymiana rozrządu?

Ile kosztuje wymiana rozrządu? Na ostateczną cenę usługi wpłynie stopień skomplikowania prac, koszt części zamiennych, gwarancja na części oraz inne czynniki. Dodatkowo, w zależności od rodzaju napędu rozrządu, cena wymiany będzie się różnić.

Koszt wymiany paska rozrządu będzie niższy niż koszt wymiany łańcucha. Wynika to z niższej ceny komponentów i stosunkowo prostej procedury wymiany.

Ile kosztuje wymiana łańcucha rozrządu? Dokładne ceny zostaną podane w warsztacie po przeprowadzeniu diagnostyki, jednak sama procedura będzie droższa od wymiany paska. Wynika to z wysokiej ceny części oraz bardziej skomplikowanych prac związanych z wymianą.

Porady dotyczące samodzielnej wymiany rozrządu

Jeśli wymiana rozrządu odbywa się samodzielnie, poniższe wskazówki pomogą wykonać ją prawidłowo:

• Pasek należy wymieniać wyłącznie jako kompletny zestaw wraz z rolkami i innymi powiązanymi elementami.
• W silnikach z dwoma wałkami rozrządu należy je zabezpieczyć przed rozpoczęciem pracy.
• Jeśli w konstrukcji znajduje się hydrauliczny napinacz, należy go najpierw zdemontować, a po wymianie paska zamontować z powrotem.
• Zwracaj uwagę na zgodność znaków na kole zamachowym, wale korbowym i wałku rozrządu.

Nie oszczędzaj na jakości części. Idealnym rozwiązaniem są oryginalne części lub certyfikowane części OEM.

Jak ustawić rozrząd po wymianie?

Sekret udanej wymiany paska rozrządu to przestrzeganie oznaczeń.

Najpierw należy upewnić się, że tłok w pierwszym cylindrze znajduje się w górnym martwym punkcie (GMP). Następnie sprawdza się położenie znaczników na kołach pasowych, wałach rozrządu i kole zamachowym. Jeśli wykryte zostaną niewielkie przesunięcia, należy poluzować mechanizm napinacza i przesunąć pasek. Jeśli znacznik wałka rozrządu przesunie się o około 180 stopni od wymaganego położenia, należy obrócić wał korbowy o pełny obrót.

Aby zapobiec przesunięciu znaczników, wielu właścicieli samochodów przed wymianą paska blokuje ruch koła zamachowego, wkładając w jego otwór śrubokręt lub metalowy pręt.

Bez przestrzegania oznaczeń niemożliwe jest osiągnięcie synchronizacji pracy wałów, co prowadzi do przesunięcia faz rozrządu i kolejnych awarii silnika.

4 rzeczy, które należy wziąć pod uwagę, aby zapobiec awarii rozrządu

Poniższe wskazówki mogą pomóc w zapobieganiu przedwczesnemu zużyciu i awarii rozrządu:

• Wymieniać pasek i komponenty zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu.
• Pamiętaj, że pasek zużywa się niezależnie od przebiegu samochodu. Jeśli samochód długo stał w garażu i ma niewielki przebieg, ale pasek nie był wymieniany od ponad 5 lat — warto przeprowadzić diagnostykę w serwisie samochodowym, która pokaże rzeczywisty stan techniczny podzespołów.
• Zwracaj uwagę na czynniki wskazujące na możliwe problemy z paskiem (nieprawidłowe działanie silnika, nietypowe odgłosy, zwiększone zużycie paliwa). W przypadku wykrycia podejrzanego zachowania silnika należy jak najszybciej oddać pojazd do serwisu.
• Nie próbuj samodzielnie wymieniać napędu rozrządu, chyba że posiadasz niezbędne umiejętności i doświadczenie.

Podczas napraw należy używać wyłącznie oryginalnych części samochodowych.

Podsumowanie

Utrzymanie technicznie sprawnego stanu napędu oraz pozostałych elementów rozrządu pozwoli uniknąć różnych problemów, w tym uszkodzenia silnika. Koszt wymiany łańcucha lub paska rozrządu będzie znacznie niższy niż koszt kapitalnego remontu silnika.

Regularne wykonywanie obsługi technicznej, przestrzeganie zalecanych interwałów serwisowych oraz stosowanie wysokiej jakości komponentów zapewnią stabilną pracę rozrządu i towarzyszących systemów pojazdu.